Rusten: rustteken in muziek begrijpen

Net zoals je met noten aangeeft wat je moet spelen, geven rusten aan wanneer je even een pauze inlast. Telkens als je één van deze tekens voorbij ziet komen is het tijd om alle toetsen los te laten. Voor hoe lang dat precies is? Dat hangt af van de vorm en de locatie van het rustteken.

Wanneer je spreekt kun je niet altijd gelijk doorgaan naar de volgende zin. Je hebt wat pauzes nodig om alles duidelijk te vertellen. Met instrumenten en zang is dit niet anders. Om een muziekstuk zo mooi mogelijk te laten klinken heb je stiltes nodig. Naast deze stille momenten worden de rusten ook op andere manieren toegepast. Moet je bijvoorbeeld alleen met de linkerhand spelen? Dan staat er bij de rechterhand een rust. Zo blijft het overzicht aanwezig en weet je op welke maat je bent.

Hele en halve rust

Hele rust
Voorbeeld van een hele rust.

Het schrijven van deze rusttekens gaat op dezelfde manier als bij noten. Zo heb je een noot van 4 tellen en een rust van 4 tellen en ga zo maar door. Alles om de noten op een notenbalk duidelijk en overzichtelijk te plaatsen. Zo is de hele rust even lang als de hele noot. Wanneer één van deze dus 4 tellen lang is zal de ander dit ook zijn. De hele rust wordt aangegeven door een dikke streep onder de 4e lijn van een notenbalk. Het maakt niet uit of het met de linker- of rechterhand gespeeld moet worden.

Halve rust
Halve rust.

Goed om te onthouden is dat de hele rust aan de 4e lijn hangt terwijl de halve op de 3e lijn zit. Zowel het halve als het hele rustteken zien er namelijk hetzelfde uit. Beide hebben ze een lange, dikke zwarte streep. De halve rust is uiteraard ook even lang als de halve noot en twee halve rusten zijn gelijk aan een hele rust.

Kwart rusten

Net zoals twee halve rusten in een hele passen, past de kwart rust in twee halve. In het geval van een 4/4 maat betekent dit dus dat een kwart rust één tel stilte is. Vaak zie je dit rustteken ook vooraan een muziekstuk staan. Zo geven ze aan dat je op de tweede tel moet beginnen met zingen of spelen.

Achtste rust en zestiende rust

Wanneer je naar de volgorde kijkt van noten en rusten zie je dat ze gelijk zijn. Zo heb je ook hier de mogelijkheid om een achtste, zestiende en tweeëndertigste rust toe te passen.

Rusten
1/8, 1/16 en 1/32e rust

Waarschijnlijk denk je nu: wanneer zou ik dat ooit nodig hebben? Voorlopig heb je het zeker nog niet nodig om deze te onthouden. Weten dat de rusten er zijn is voor nu al voldoende. Naarmate je beter wordt in spelen zul je merken dat je steeds meer deze tekens gaat tegenkomen.

Rusten met stip

Wat nog wel goed is om te begrijpen zijn de rusten met stip. Door een stip toe te voegen aan het rustteken wordt het verlengt met de helft van de waarde. Wanneer het dus eerst één tel duurde, duurt het met een stip erachter anderhalve tel. Zoals je misschien al wist, kun je dit ook voor noten doen: beide werken dus precies hetzelfde. De stip plaats je altijd achter de noot of rust en is dik van formaat.

Lengte afhankelijk van de maatsoort

Goed om te onthouden is dat de lengte van de rusten afhankelijk is van de maatsoort. Heb je 2/4 op het begin staan? Dan is de hele rust 2 tellen en de halve 1 tel. Let dus goed op wat er bij de maat staat en werk van hieruit verder. Gelukkig zijn de meeste muziekstukken geschreven in 4/4 waardoor het geheel een stuk makkelijker wordt!

Een volledig overzicht

Hieronder vind je een volledig overzicht van alle rusten. Daarnaast staan de lengtes hier ook aangegeven. Zo kun je op een simpele en snelle manier de duur van de rusten zien. Nadat je dit alles doorhebt, heb je een grote stap gezet in het begrijpen van muzieknotaties. Dit zal je dan ook verder helpen met de reis naar noten leren lezen. Veel succes!