Het ontstaan van de piano

Al een tijdje aan het piano spelen maar je kent het ontstaan van de piano nog niet? Je bent vast niet de enige! Veel mensen kennen de geschiedenis van dit instrument niet. Toch is het zeer interessant om je hierin te verdiepen. Want door het verleden te weten zul je meer leren over de manier hoe het gemaakt is. Daarmee volgt ook gelijk de manier hoe het instrument bespeelt dient te worden en waar het voor bedoeld was. Hieronder vind je alles over het ontstaan van de piano. Zo lees je dat de beginselen van dit instrument werden gebruikt voor de basis van de dagelijkse muziek en om alles in één toonsoort te stemmen. Nieuwsgierig geworden? Je leest het allemaal hieronder!

Betekenis van piano

Wanneer je muziekles op school hebt (gehad) of bijvoorbeeld op zangles zit, heb je vast weleens van de Italiaanse term “Forte” gehoord. In feite is dit een afkorting van het woord “Pianoforte”. Dit betekent: zacht en sterk. Omdat je bij het bespelen van de piano zowel zachte als luide klanken voortbrengt, heeft dit instrument dus een hele toepasselijke naam. Of je luid of zacht speelt heeft te maken met hoe hard je de toetsen aanslaat. De voorlopers van de piano dragen de naam “Klavecimbel”. Bij dat instrument was het nog niet mogelijk om de toetsen hard of zacht te bespelen. Ook waren hier de kleuren van de toetsen omgekeerd. De grote toetsen waren dus zwart en de kleine toetsen waren wit.

Tegenwoordig staat de Pianoforte bekend als piano en wordt het vooral gezien als authentiek instrument waarop men vroeger klassieke muziek en barok speelde. Hoewel wij het instrument tegenwoordig kennen als piano, spreken ze in Italië nog wel over de term pianoforte. Voor de vleugel hebben zij de naam “pianoforte a coda”. Dit betekent: “piano met staart.” In het Russisch noemt men de piano “fortepiano”. De moderne piano noemt men daar “Pjanino” en wanneer het over een vleugel gaat, zul je de naam “Royal” horen. Meer over het ontstaan van de piano kun je hieronder lezen.

Het ontstaan van de Piano

Geschiedenis: het ontstaan van de piano

Wanneer je terugkijkt in de geschiedenis kom je er al snel achter dat er een hele weg voor de piano afgelegd is. Tussen 1698 en 1709 heeft Bartolomeo Cristofori dit instrument uitgevonden in de Italiaanse stad Florence. De allereerste naam van de piano was “Gravicembalo col piano’e forte”.

Klavichord

Instrumenten kun je altijd in drie categorieën onderverdelen. Zo heb je de snaarinstrumenten, de blaasinstrumenten en de percussie-instrumenten. De piano valt onder de snaar- en slaginstrumenten waardoor je al veel oudere instrumenten ziet waar de piano van afstamt. Als je wilt weten hoe de piano is ontstaan, moet je terug naar de klavichord. Deze voorloper van de piano lijkt qua vormgeving veel op hetgeen dat we vandaag de dag kennen als piano. Alleen is dit instrument voornamelijk in de lengte gebouwd. Dit klavierinstrument stamt al uit de 13e eeuw. Het oudste klavechord, ook wel klavichord genoemd, kun je vinden in Leipzig in het muziekinstrumentenmuseum. Deze variant van de piano komt uit het jaar 1543.

MonochordHet Monochord

Hoewel het klavechord oud is, stamt de piano hier niet van af. Het oudste instrument uit de oudheid is namelijk de monochord. Dit instrument bestaat uit een klankkast die eruit ziet als een soort lange plank. Over deze plank is een snaar gespannen. Eerst werd er gebruik gemaakt van één snaar, later werden er ook meerdere snaren toegevoegd: ook deze instrumenten werden monochord genoemd. Door de spanning op de snaar strakker of losser te spannen werd het geluid aangepast totdat het gewenste geluid eruit kwam. Door de Grieken werd dit instrument gebruikt om de toonladder aan te geven en te controleren. Daarnaast is ook de stemming van Pythagoras en de 31 toonstemming hieruit ontstaan.

Door de monochord te gebruiken konden ze deze verder doorontwikkelen tot hetgeen wat we vandaag gebruiken en controleerde ze tevens alles om zich heen. Als je met deze geschiedenis dus naar een piano kijkt heeft het veel overeenkomsten met een gitaar of viool. Raar is het dan dus ook niet dat deze instrumenten eigenlijk altijd wel mooi bij elkaar klinken. Meer over dit onderwerp en het verloop van verbeteringen kun je vinden in het artikel over de geschiedenis van de piano.

Verschillen tussen de Piano en de Vleugel

Je kent nu de verschillende termen van de piano en ook weet je dat dit instrument uit Italië komt. Maar hoe is dit snaar- en slaginstrument gemaakt? De piano behoort tot de citerfamilie en bespeel je met zowel je handen als je voeten. Een piano heeft namelijk altijd een klavier en twee of drie voetpedalen. Zoals je hierboven al even hebt kunnen lezen bestaan er twee varianten van de piano zoals wij die nu kennen. Dit zijn de normale piano die vaak in huiskamers te vinden is en de vleugel. Deze eerste variant heet ook wel pianino of buffetpiano. Dit instrument staat gewoonlijk tegen de muur aan en neemt dus ook niet ontzettend veel ruimte in. Om die reden wordt deze variant van de piano ook vaak als eerste aangeschaft.

Bij de piano bevinden de snaren zich in een verticaal vlak. Bij een vleugel is er sprake van een horizontaal vlak. Nog een verschil tussen beide varianten van de piano’s is dat de Vleugelpiano een sterkere, vollere klank heeft dan de Buffetpiano. Daarom zie je bij concerten vaak een vleugel in plaats van een gewone piano. Dit instrument zorgt namelijk niet alleen voor meer volume, maar ook heeft het een fijnere manier van spelen. De klanksterkte is hierdoor ook makkelijker te bepalen. Daarnaast slaan de hamers in een piano van opzij en bij een vleugel van onderen tegen de snaren aan. Vind je het moeilijk om te kiezen tussen een Piano en een Vleugel? Lees dan hier meer over de verschillen tussen een Piano en een Vleugel.

De Piano van tegenwoordig

De toetsen uitgelegd: Via een mechanisme worden de hamers in de piano tegen de snaren aangeslagen op het moment dat jij de toetsen indrukt. Elke pianohamer bestaat uit een houten steel. Daaraan vast zit de houten kern die bekleed is met twee lagen vilt namelijk ondervilt en hamerkopvilt. De hardheid van het vilt heeft betrekking op hoe hard de klank is. Wanneer men de hardheid van het vilt en de spanning binnenin aanpast is er sprake van intoneren. Door met een intoneernaald in het vilt te prikken, krijg je een wolligere klank. Wel is het belangrijk dat dit voorzichtig gebeurt. Ook is het mogelijk om de viltlagen te schuren om zo een scherpere klank te krijgen. Wil je hier meer over weten? Lees dan het artikel over de inhoud van een piano.